ਲੰਡਨ – ਅਮਰੀਕਨ ਰਫਰੰਡਮ ਆਗੂ ਪੰਨੂ ਨੇ ਇਕ ਬਿਆਨ ਦਾਗ਼ਿਆ ਕਿ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਡੀ ਸੀ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਝੰਡੇ ਚਾੜੇ ਜਾਣ। ਇਸ ਦੀ ਭਾਖਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਬਿਆਨ ਇਕ ਤਰਾਂ ਗੁਆਡੀ ਮੁਲਕ ਦੀ ਕਿਸ ਨੀਅਤ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ।

ਹਾਸ਼ੀਏ `ਤੇ ਰਹਿ ਗਏ, ਪਛੜੇ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ 1699 ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਿਸਾਖੀ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾ ਸਬੰਧ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਾਵਨ ਧਰਤੀ `ਤੇ ਐਸਾ ਇਨਕਲਾਬ ਵਾਪਰਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਸੱਤਾ ਦੇ ਸਮੀਕਰਨ ਬਦਲ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਅਤੇ ਪਛੜੇ ਵਰਗ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੁਆਉਣ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਆਉਣਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਹੀ ਹੈ-ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾ ਲਈ, ਜਿਹਨਾਂ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ‘ਤੇ ਸਾਡੀ ਆਪਣੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਅਨੇਕਾਂ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿੰਡਰਿਆ ਇਹ ਸਾਡਾ ਮਨੁੱਖੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਕਿਸੇ ਅਨੰਤ ਅਪਣੱਤ ਦੇ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤਾਂ ਬੱਝਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

“ਕਿਹੜੇ ਰਾਹਾਂ ਤੇ ਤੁਰ ਪਈ ਹੈ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਖੇਡ ਕਬੱਡੀ “
ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕਤਲ,ਕਾਤਲ ,ਨਸ਼ੇ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਖੇਡ ਦਾ ਜਨਾਜ਼ਾ ਕੱਢੀ
ਸਰਕਲ ਸਟਾਈਲ ਖੇਡ ਕਬੱਡੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਜਨੂੰਨ ਹੈ, ਇਕ ਵਗਦੀ ਲਹਿਰ ਹੈ।

ਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਦਾ ਮਾਦਾ ਬਿਲਕੁਲ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਪਿੱਛੇ ਗੰਭੀਰ ਲੜਾਈ ਝਗੜੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਗੱਡੀ ਨੂੰ ਰਸਤਾ ਨਾ ਦੇਣ ਅਤੇ ਘਰ ਅੱਗੇ ਪਾਰਕਿੰਗ ਕਰਨ ਵਰਗੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਕਈ ਥਾਈਂ ਕਤਲ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਕਈ ਵਾਰ ਦੋਸਤ ਮਿੱਤਰ ਤੇ ਮੀਡੀਆ ਕਰਮੀ ਸੱਜਣ ਪੁੱਛਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਕਿਹੜੀ ਰਚਨਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਪੱਕੀ ਪਕੇਰੀ ਪਛਾਣ ਦਿੱਤੀ। ਮੈਂ ਲਿਖਣਾ ਭਾਵੇਂ 1970 ‘ਚ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਭੁੱਲਣ ਯੋਗ ਪਛਾਣ ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਨੇ ਦਿੱਤੀ।

ਸੰਭਲਕੇ ਭਰਾਵਾ ! ਰਾਜ-ਸੱਤਾ ਕੰਡਿਆਂ ਦੀ ਸੇਜ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸੱਤਾ ਕਦੇ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਪੱਖੀ ਜਾਂ ਲੋਕਪੱਖੀ ਨਹੀ ਰਹੀ।ਇੱਥੇ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਭਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਤਲ ਹੀ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ ਨੇ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋ ਤਾਕਤ ਲੈ ਕੇ ਭੁਗਤਦੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪੱਖ ‘ਚ ਰਹੇ ਹਨ।

ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਇਮੀਗਰੈਂਟ 1903-04 ਵਿਚ ਕਨੇਡਾ ‘ਚ ਆਉਣ ਲੱਗੇ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਰਹਿਣ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਾ ਹੱਕ ਮਿਲ਼ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਪਰ ਬਰਿਟਸ਼ ਕੋਲੀਬੀਆ ਸੂਬੇ ਦੀ ਕਨਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 27 ਮਾਰਚ, 1907 ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾ ਕੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀਆ ਤੋਂ ਬੀ.ਸੀ. ਵਿਚ ਵੋਟ ਦਾ ਹੱਕ ਖੋਹ ਲਿਆ।